کالاهای جهیزیه، پک اجباری و نامرغوب است
طبل توخالی تخفیف در "سراها"
تازهعروسی که برخی از اقلام جهزیه خود را از فروشگاه سرای ایرانی تهیه کرده است، میگوید: لباسشویی من در حالت معمولی و اگر قیمت آن را همان موقع در سال ۱۴۰۰ پرداخت میکردم ۲۳ میلیون تومان بود اما من تصمیم گرفتم چند تکه از لوازم خانه را قسطی بخرم و این یک قلم پای من 39 میلیون تومان حساب شد.
بررسی میدانی بازار یکی از مجتمع های بزرگ لوازم خانگی، نشان میدهد عموماً، نرخهای اعلامشده این فروشگاهها با نرخ بهره موثر تسهیلاتشان متفاوت است.
بهتازگی، زمزمههایی از گرانی و تخفیفهای توخالی صرفا برای جذب مشتری این فروشگاهها نیز به گوش میرسد. برخی از خریداران هم ادعا میکنند که خرید نقد از بازار، بهصرفهتر از تهیه لوازمخانگی از فروشگاههای بزرگ است.
بررسی میدانی بازار یکی از مجتمع های بزرگ لوازم خانگی، نشان میدهد عموماً، نرخهای اعلامشده این فروشگاهها با نرخ بهره موثر تسهیلاتشان متفاوت است. مثلا ملیکا، تازهعروسی که برخی از اقلام جهزیه خود را از فروشگاه سرای ایرانی تهیه کرده است، میگوید: لباسشویی من در حالت معمولی و اگر قیمت آن را همان موقع در سال ۱۴۰۰ پرداخت میکردم ۲۳ میلیون تومان بود اما من تصمیم گرفتم چند تکه از لوازم خانه را قسطی بخرم و این یک قلم پای من 39 میلیون تومان حساب شد.
من اصلا نمی دانستم که قرار است این همه بهره روی چند قلم لوازم بدهم وگرنه هر طور که بود، این لوازم را هم نقداً، حساب میکردم. اقساط ما چهار ساله است و این یعنی به ازای هر سال چهار میلیون تومان به پول ماشین لباسشویی اضافه شد. البته خدا را شکر که کیفیت این ماشین خوب است و تا به حال خراب نشده است.
بررسیها هم نشان میدهد که نرخ اعلام شده بهره برخی از این اقلام، با نرخهای اعمالشده تفاوت دارد. البته، بخش کمی از این نرخهای بالاتر را میتوان به ناآگاهی و کمآگاهی مشتریان نسبت داد؛ اما باید این نکته را هم در نظر داشت که شرایط تورمی باعث شده نرخهای بالاتر نیز قابل قبول باشد و باز هم خرید قسطی، به صرفهتر به نظر برسد. از زمان کرونا که مردم به دلیل عدم تمایل به رفتوآمدهای غیرضروری خرید اینترنتی را جایگزین خرید از مغازهداران سنتی کردند، زمینههای سلطه این فروشگاههای زنجیرهای در سپهر اقتصاد کشور را فراهم کردند.
همه این عوامل، یعنی اقبال بیشتر مردم به این فروشگاهها و همچنین امکان خرید قسطی گسترده از آنها باعث این شده که توجه رسانهها نیز به این مراکز خرید بیشتر شود. به خصوص که همه خریداران خرید قسطی چندان از خرید خود راضی نیستند. از سوی دیگر هم بهتازگی، زمزمههایی از گرانی و تخفیفهای توخالی صرفا برای جذب مشتری این فروشگاهها نیز به گوش میرسد. برخی از خریداران هم ادعا میکنند که خرید نقد از بازار، بهصرفهتر از تهیه لوازمخانگی از فروشگاههای بزرگ است.
بیلبوردهای تبلیغاتی فروشگاههای بزرگ ادعا میکنند کالاهای خود را با بهره صفر، عرضه میکنند و به دلیل همین تبلیغات هم استقبال زیادی از این فروشگاهها میشود. اما ماجرا آن جایی نگرانکننده است که این تبلیغات درست نیست و کالاها، به خصوص لوازم خانگی، با سود و بهره صفر به فروش نمیرسد.
سود فروشگاه از بانک بیشتر بود
ریحانه، یک تازه عروس ۲۶ ساله است که در شهر اصفهان و برای خرید بخشی از جهزیه خود به یکی از این فروشگاهها مراجعه کرده میگوید: ما به محض این که تنها نیم ساعت در یکی از این فروشگاه ها وقت گذراندیم، متوجه شدیم که طرح ویژه خرید جهیزیه با چیزی که اعلام و تبلیغ شده، متفاوت است.
ریحانه که ابتدا تصور میکرده طرح ویژه خرید جهزیه در این فروشگاهها میتواند بسیار کمکخرج او شود، با شنیدن شرایط این طرح واقعا ناامید شده است. او به خبرنگار اکونگار توضیح میدهد: اول از همه این که در این طرح، مشتری اساساً، اجازه انتخاب هر کالا یا هر برندی را ندارد. فروشگاه خودش و به انتخاب خودش، یک سری طرح و پک پیشنهادی دارد که مشتری نیز میتواند فقط همین طرحها و پکهای ارائه شده فروشگاه را با شرایط خاص خود فروشگاه خریداری کند.
آن طور که ریحانه تعریف میکند، در این پکها لوازمی بود که یا مدل آن قدیمی شده یا این که تبلیغات منفی زیادی از آنها شنیده بود. او اضافه میکند: من عادت دارم که درباره همه لوازمی که قرار است بخرم ولی با آنها کاملا آشنا نیستم، تحقیق کنم. به خصوص اگر که اطلاعات کاملی درباره آن حوزه نداشته باشم. این تحقیقات هم در فضای گوگل و شبکههای اجتماعی انجام می دهم. متاسفانه وقتی به این فروشگاه رفتم، متوجه شدم که بیشتر لوازمی که در این پکها به فروش میرسد، دقیقا جزو همان وسایلی است که مردم درباره آنها، بازخوردهای بدی داده بودند و به بقیه خریداران توصیه کرده بودند که از خرید این لوازم، اجتناب کنند.
از او میپرسم که آیا از فروشنده یا مسولان دیگر در فروشگاه پرسیده که امکان حذف آن برند یا کالای خاص را دارد یا نه که جواب میدهد: چرا اتفاقا من درباره حذف یکی از برندها سوال کردم اما پاسخی که شنیدم این بود که در این صورت، اقساط و سود نهایی خرید با آنچه اعلامشده، تفاوت زیادی دارد. این طور که ما حساب کردیم، سود تسهیلات بانکی در آن زمان، ۲۳درصد اعلامشده بود و اقساط کالاها هم باید با همین قدر بهره به فروش میرسید اما وقتی دقیقتر بررسی کردیم متوجه شدیم سود نهایی بر روی این کالاها بین ۲۷ درصد تا ۳۲ درصد است. در نهایت هم قرار شد که از این فروشگاه چیزی قسطی نخریم اما برخی از لوازم مورد نظر ریزمان را از همان جا تهیه کردیم که ای کاش نمیکردیم.
ریحانه که از نحوه خدماتدهی و خدمات بعد از فروش این فروشگاهها هم رضایت ندارد به اکونگار توضیح میدهد: یکی از اقلامی که ما به صورت نقدی خریدیم، اتوی بخار بود. قرار بود که این اتو به صورت رایگان به خانه ما بیاید. همین اتفاق هم افتاد اما وقتی اتو آمد میز اتو نداشت. من هم که تا حالا چنین خریدی نداشتم، فکر کردم که نبودن میز اتو عادی است و به نمایندگی رفتم تا میز اتو را هم بخرم که نمایندگی به من گفت خانم اتو و میز اتو باهم به فروش میرسد و ما هم امکان این که میز اتورا به صورت تکی به شما بفروشیم، نداریم.
ریحانه تعریف میکند که دوباره به همان فروشگاه برگشته و به آنها گفته که میز اتو را به او تحویل ندادند اما مسولان با بدرفتاری زیاد به او گفتهاند که خودش باید حواسش را جمع میکرده که میز اتو را حتما به او تحویل بدهند. در نهایت هم بعد از درگیریهای بسیار زیاد و همچنین پس از پرداخت پول پیک آن هم برای اشتباهی که از اساس تقصیر او نبوده، میز اتو را دریافت کرده است.
سالی یک میلیون به ازای خرید قسطی
ملیکا، یکی دیگر از خریدارانی است که به تازگی از یکی از این فروشگاههای زنجیرهای خرید کرده است. او اطلاع دقیقی از میزان سودی که برای خرید قسطی دادهاند، ندارد. اما به خبرنگار اکونگار توضیح میدهد که برای خرید یک ماشین لباسشویی، به جای ۲۳ میلیون تومان، ۲۸ میلیون تومان پرداخت کرده است و اقساطشان چهار ساله بوده است. البته او از برندهایی که انتخاب کرده، بسیار راضی است و میگوید هر چه خریده، عصای دستش شده است.
ولی ملیکا میگوید که ای کاش هر طور شده بود حتی با وام، همه خریدها را نقدی انجام میداد.
خودش توضیح میدهد: من فرشها و تلویزیون خانه را نقدی خریدم و حالا خیالم راحت است که این فرش و تلویزیون، مال خودم است. قرار نیست پول دیگری بابت آن پرداخت کنم و آخر ماه هم استرسی از این بابت ندارم اما درباره بقیه کالاها این طور نیست و من مدام و همیشه نگرانم. با وجود این که هیچ یک از این وسایل تا به حال و در این دو سال خراب نشدهاند؛ اما همیشه استرس دارم که نکند خراب شوند و آن وقت مجبور شوم علاوه بر قسط، هزینه تعمیر یا تعویض آن را هم بدهم؟ به خصوص که من دوست داشتم همه وسایل را خارجی بخرم اما با دیدن قیمتها متوجه شدم که خریدن همین نوع ایرانی هم بدون استفاده از امکان خرید قسطی، ممکن نیست.
همه ناراضی نیستند
البته همه خریداران هم از خریدشان ناراضی نیستند؛ مثلا ناهید، زنی ۴۰ ساله است که دو فرزند نوجوان پسر دارد. او به محض این تبلیغات خرید قسطی را دیده با همسرش مشورت کرده و راهی فروشگاه شدهاند. ناهید میگوید: اگر خرید قسطی نبود، تا کمتر از ۱۰ سال دیگر هم نمیتوانستم وسایلی را که میخواستم عوض کنم.
من سالها بود که میخواستم مبلمان خانه را تعویض کنم و دستی به سر و گوش فرشها هم بکشم. اما هزینه و خرج پسرها به خصوص کلاسهایی که برای آنها در نظر گرفته بودیم، به من اجازه نمیداد که به تعویض اسباب و وسایل فکر کنم. اما وقتی به فروشگاه رفتیم، دیدم شرایط خیلی خوب است. دسته چک همسرم هم اعتبارسنجی شد و در اعتبار الف قرار گرفت. بعد از آن دیدیم میتوانیم علاوه بر مبلمان و فرش، تلویزیونمان را هم عوض کنیم. خدا را شکر که بالاخره بعد از چند سال موفق به انجام این کار شدیم.
یاسمن، دانشجوی متولد شیراز که به تازگی در تهران خانه اجاره کرده هم تعریف میکند که ماشینلباسشویی را از یکی از همین فروشگاهها نقداً خریده است؛ اما از کیفیت ماشین و همچنین حملونقل آن بسیار رضایت داشته است.
از او میپرسم اگر امکان خرید نقدی داشته پس چرا دیگر از فروشگاههای اقساطی خرید کرده که پاسخ میدهد: نمیدانم؛ شاید تبلیغات. همین که به فکر خرید ماشین لباسشویی افتادم، اولین گزینهای که به نظرم آمد یکی از همین فروشگاههایی بود که مدام تبلیغات آن را در همه جا میدیدیم. همین که شد که دیگر از همان جا خریدم را انجام دادم و راضی هم بودم.
فروشندگان خوش برخورد بودند و به سوالات من با حوصله پاسخ دادند. بعد از آن هم بدون دردسر، ماشین را به خانه ما فرستادند ولی خب مبلغی گرفتند تا آن را از پله بالا بیاورند که خب منطقی هم بود. خانه آسانسور نداشت و برای کارگران سخت بود که ماشین را بدون هیچ دستمردی تا بالا بیاورند. البته مبلغ زیادی هم حداقل از من نگرفتند و ماشین را با احتیاط تا بالا آوردند.
چک را برگشت نزدند
پریسا، یکی دیگر از خریداران هم میگوید: من شش چک ۶ میلیونی برای یک ماه در میان دادم. قیمت اصلی کالایی که قصد خرید آن را داشتم هم بین ۳۰ تا ۳۲ میلیون بود. البته یک فیش حقوقی نیز از من خواسته بودند اما در کل از خریدم راضی هستم و به نظرم سود منطقی هم به فروشنده دادهام.
پریسا تجربه پاس نشدن چکش را هم دارد. او این تجربه را این گونه تعریف میکند: یادم نیست ماه چندم بود اما یک بار چک من پاس نشد. من یادم نبود که باید حسابم را پر کنم و متاسفانه چکی که داشتم تبدیل به پول نشده بود. اما خوشبختانه، همان روز چند بار به من زنگ زدند و گفتند که به فروشگاه بروم، کارت بکشم و پول را پرداخت کنم تا آن ها چک را به من پس دهند. همین کار را هم کردند و چک را برگشت نزدند.
اکونگار